Gezond eten met één lettertje? Dit moet je weten over Nutri-Score
Je gaat dit jaar overal een logootje met vijf letters en kleuren zien: de Nutri-Score. De grote supermarktketens werken er al mee en de overheid verbiedt Nederlandse voedselproducenten om nog andere gezondheidslogo’s op hun voedingswaar te zetten. Hun bedoeling is om jou in één oogopslag te helpen kiezen voor gezond eten en drinken. Is het echt zo makkelijk?
Nutri-Score is een logo dat met letters van A tot E en kleuren van groen tot rood laat zien hoe gezond een product is. De score van een voedingsmiddel is gebaseerd op een algoritme dat Franse wetenschappers jaren geleden hebben ontwikkeld. Gezonde eigenschappen van een product, zoals vezels, worden daarin afgewogen tegen de ongezonde eigenschappen, zoals het energiegehalte. Daar rolt een letter uit en die komt bijvoorbeeld op jouw pak yoghurt te staan.
Pluspunten voor: eiwit, vezels, fruit, groente, peulvruchten, noten
Minpunten voor: energiegehalte (kcal), suikers, verzadigd vet, zout
Waarom ‘ongezonde’ producten een hoge score krijgen
Maar de A op jouw yoghurt is niet dezelfde A als op een pak hagelslag. Nutri-Score is namelijk bedoeld om producten te vergelijken binnen een ‘productcategorie’. Binnen hetzelfde supermarktschap, met andere woorden. Een A op een yoghurtpak betekent dus dat het een gezondere keuze is dan een andere yoghurt die score C draagt (bijvoorbeeld vanwege toegevoegde suikers). De twee yoghurts kun je echter niet vergelijken met dat pak hagelslag.
Daardoor kunnen ook producten die je niet met gezondheid associeert, een hoge score krijgen. Zo kan een ijsje een A krijgen omdat het gezond is - vergeleken met andere ijsjes.
De gezondste ongezonde keuze
Nutri-Score respecteert in zekere zin jouw keuze als je een ijsje wilt eten. Het logo zegt tegen jou: prima dat je dat zo’n koude zoetigheid wilt, maar pak dan dit ene ijsje dat relatief gezond is. Binnen jouw keuze is dit de gezondste optie.
‘Daarom is die score een zeer handig hulpmiddel’, vindt voedingsexpert Patrick Mullie. Ook de Consumentenbond bepleit de score al jaren, mede omdat die het makkelijk maakt om te vergelijken binnen een schap.
Begrijpt iedereen de score wel?
Dan moet je wel weten dat de score zo werkt, natuurlijk. En dat is een probleem. Wetenschappers weten nog niet of mensen Nutri-Score op dit punt wel begrijpen, stelt consumptiesocioloog Hans Dagevos. Onderzoek heeft ook nog niet vastgesteld of de score wel helpt om gezonder te eten.
“Het is volgens mij een goed systeem, maar het moet goed uitgelegd worden, en ik denk dat dat het grote probleem is.”
Dat Nutri-Score producten beoordeelt binnen een categorie, kun je als kracht en als zwakte zien. De aanpak maakt het makkelijk om te vergelijken binnen een categorie, maar hij kan ook verwarren, omdat een ijsje met score A nu gezond lijkt.
Gezond eten is een patroon
Dagevos zegt: ‘Nutri-Score vernauwt een gezonde keuze naar een A-tot-en-met-E’tje en definieert je eetpatroon in hele aparte componenten, terwijl je het natuurlijk in zijn geheel moet zien. Het gaat om je hele voedselpatroon. Dat is een bezwaar.’
Nutri-Score versus de Schijf van Vijf
Een tweede bezwaar: Nutri-Score past niet bij de aloude Schijf van Vijf. Cola light en pizza kunnen bijvoorbeeld een A scoren terwijl ze niet in de Schijf van Vijf passen, en olijfolie kan een D krijgen terwijl die juist wel thuishoort in de Schijf. Zo gaat het met wel meer producten. Dagevos waarschuwt dat tegenstrijdige voedseladviezen kunnen verwarren, ‘dus je moet proberen om de consistentie zo groot mogelijk te krijgen.’
Een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid, verantwoordelijk voor de invoering van Nutri-Score, stelt dat consumenten dit logo in tests beter begrepen dan vergelijkbare systemen. ‘We zijn niet over één nacht ijs gegaan bij de keuze voor Nutri-Score,’ zegt hij. ‘Tegelijkertijd zijn we ons ervan bewust dat het niet ideaal is en er nog werk te verrichten is om het beter te laten aansluiten op de Nederlandse richtlijnen. Daar is een internationaal wetenschappelijk comité met inbreng van Nederlandse wetenschappers mee aan de slag.’
Als je moet eten volgens één van de twee richtlijnen, welke moet je dan kiezen? ‘In eerste instantie nog de Schijf van Vijf,’ volgens Dagevos.
Kijk uit, de score is geen reclame
‘Het is volgens mij een goed systeem,’ zei voedingsexpert Mullie al tegen het tv-programma Factcheckers, ‘maar het moet goed uitgelegd worden, en ik denk dat dat het grote probleem is.’ De Nederlandse overheid zal de score moeten uitleggen, net als de supermarkten - die al jaren vochten voor de invoering van het systeem. En daarin schuilt nog een laatste probleem.
Want een supermarkt wil jou als klant zoveel mogelijk zorgen uit handen nemen en kan daarom impliceren dat je enkel op de Nutri-Score hoeft te letten voor een gezond dieet. ‘Je kunt kritisch zijn over het ‘ontzorgen’ van supermarkten, omdat mensen verder kunnen nadenken dan alleen het stickertje dat op hun product staat,’ vindt Dagevos. Hij waarschuwt ook dat Nutri-Score niet bedoeld is als concurrentiemiddel tussen supermarkten. Albert Heijn adverteert bijvoorbeeld al op Nu.nl met de belofte: ‘Van alle supermarkten heeft Albert Heijn de meeste keuze in producten met een A of B Nutri-Score.’ Zo’n advertentie kan weliswaar een gunstige uitwerking hebben, namelijk meer aandacht voor Nutri-Score, maar Dagevos noemt het ‘in feite oneigenlijk gebruikmaken van het logo’.
Quellen: Radar
Von : Radar
